Teraka ny 20 septambra 1965 tao Ankadifotsy Antananarivo ary nodimandry tao Ambohimanga ny 21 Jona 2018 RAZAFIARIJAONA HAINGO MICHEL izay misalotra ny anarana HAINGO eo amin'ny tontolon'ny kanto. Rasoarivelo Faramalala Valentine no reny niteraka azy, izay nodimandry ny 11 Jolay 2018; fa ny tena nitaiza sy nikolokolo azy dia ny rahavavin-dreniny Rafarasolo Noro Eulalie. Tao Behoririka izay trano nitoeran'ny raibeny no nahalehibe azy. Izy no lahimatoa amin'izy fito mianadahy mpiray tampo. Ankadiefajoro Ambohimanga no tanindrazany. Teo amin'ny fahadimy taonany no nanomboka niditra an-tsekoly i Haingo. Ny kolejy "MADA" tao Ankaditapaka no nanovozany ny ambaratonga fototra. Nanohy izany tao amin'ny Lycée Andohalo (Antananarivo) izy taorian'ny nahazoany ny C.F.E.P.C.E.S. (BEPC ankehitriny). Vao 16 taona monja izy dia afaka Bakaloreà sokajy D. Teny amin'ny Anjerimanontolon'Ankatso Antananarivo no nandrantoany ny fahalalana ambaratonga ambony ka nahazoany ny mari-pahaizana "Licence" sampana Toe-karena. Tao amin'ny orinasa LANDIS Madagascar no sehatra niasany taorian'izany ka nandraisany ny toeran'ny "Gestionnaire de stock".

Namoaka ny amboaran-tononkalo ILO izy ny taona 1993 izay nahazo ny loka faharoa tamin'ny fifaninanana tononkalo "Ny Avana Ramanantoanina" nampanaovin'ny Edisiona Lova sy ny BMOI. Ny 14 jona 1997 dia naseho ho tsangan-tononkalo tao amin'ny CCESCA ny ILO. Hoy indrindra mantsy izy nanazava azy (Toetra Ràja, 2011) :

"Ny ILO dia menaka, fa raha itarina ny heviny momba ny Soratra, dia manamandina ny mpamaky efa makianan'ny isan'andro atrehina izy, mba ho taitra sy handalina ary handinika ny lafim-piainana isan-karazany..."

Raha ny momba ny angalim-panoratana tononkalo dia manana ny ankafiziny izy dia ilay antsoiny hoe "Telo noho ny dimy".

Nisy ny boky hafa ahitana ny asa sorany toy ny "Soitrafo" niarahany tamin'i R. Iadiana ny volana mey 1995, "Randran-droa", azy sy i Lydiary ny marsa 2002, "Mpirahalahy mianala", nifarimbonany tamin'i Arikaomisa Randria sy i Naivo Nantsoina Holdina ny 2002, "Mpianadahy mianala", niarahana tamin'ny FIMPIMI ny 2006. Marihina fa izy no anisan'ny nanorina ny FIMPIMI ary efa filoha lefitr'izany fikambanana izany.

Manana ny famaritana manokana momba ny talenta sy ny aingam-panahy izy:

"Ny talenta izay tiako hantsoina hoe: tolotra, vadin-koditra amin'ny mpahay zavatra efa hatramin'izy fony vao ranom-bohoka mba ho vatofehizoro iorenan'ny fahafaha-mahavita. Manaraka an'izany ny aingam-panahy, ilay matoan'ain'ny mpanakanto izay tahatahaka izao kosa no ametrahako azy eo amin'ny fanoratana tononkalo: aloha ny teny hoe "ainga" manambara hetsika mitory fitroarana ary aoriana ny teny hoe fanahy ifanondrotan'ny raiki-telo dia ny fientanam-po, ny firehan-tsaina, ny hery hafa tsy fantatra na tsy fanta-piaviana"

(Arikaomisa sy ny namany, 2002 : 50)

Toy izao kosa no nanehoany ny mikasika ny Mpanoratra sy ny mpamaky:

Maro ny tara-kevitry ny asa sorany toy ny fitiavana eo amin'ny olon-droa, ny ankohonana, ny vavaka, ary maro ireo antoko mpihira mampiasa izany. Taratra amin'ny diam-peniny ny adim-piainana izay nandalovany sy hitany teo amin'ny fiaraha-monina ary ny fananana hambom-po handresy hatrany. Tafiditra ao an-tsahan'ny famoronany koa ny resaka raharaham-pirenena.

"Ny hira noforoniny
Mbamin'ny diam-peniny...
Hirainy sy tononiny
Ho anao, fa tsy afeniny"

Mpamoron-kira sy tononkira i Haingo. Maro ireo mpanakanto malaza no mikalo ny asa sorany. Anisan'ireny i Bodo mihira ny "Satria", Solo Andrianasolo mikalo ny "Fanekem-pinoana", Tovo J'hay, Lova Rakoto, Bessa sy Lola...

Izao no navaliny ny fanontanian'i Toetra Ràja (2011) momba ny "Satria"' nohirain'i Bodo:

"Izaho aloha mino fa mbola be dia be dia be dia be no tsy  mahafantatra hoe tononkaloko iny, kanefa, amiko, tsy izay no zava-dehibe fa ny fielezan'ilay tsangan'asa masina tao anatiko, mba ho Soratra hamelona ny mpiara-monina sy ny taranaka mandimby..."

Masiatsiaka hatry ny fony kely i Haingo kanefa dia feno tsikitsiky. Antra olona izy na dia tia mitoka-monina sy tsy mitankosina loatra amin'ny hafa. Ny zava-kanto kosa anefa no rohy mamatotra azy amin'ny fiaraha-monina. Matotra izy ary azo lazaina ho tsy mahatanty vazivazy, eny fa na dia tsapa ho masiaka be ronono. Sarotsarotiny amin'ny zavatra ananany izy. Hainy mihitsy ny mampifaly ny ankohonany amin'izay eo an-tanany. Efa niomana tamin'ny fandehanany any an-koatra i Haingo satria na ny Filazana manjo ho an'ny fahafatesany aza dia efa voasorany mialoha fony fahavelony.

Tia zava-kanto tokoa i Haingo, havanana eo amin'ny fitenenana ny lehilahy izay tsapa amin'ny feony milanto sy mambabo ny sofin'ny mpihaino. Hainy mihitsy ny mandrafitra teny miavaka eo am-pandaharan-teny amin'ny kabary am-panambadiana fanaony.

Isaorana manokana tamin'ny fanampim-panazavana :
- Andriamanantena Felanaharinivo vadiny
- Rahantaniaina Wilma anabaviny.

LOHARANON-KEVITRA

- Arikaomisa sy ny namany, 2002, Mpirahalahy Mianala, Antananarivo: Editions Ambozontany.
- Faribolana Sandratra, 1994, Sandra-kalo, Antananarivo.
1991.
- Faribolana Sandratra, Tontolo Isainana, Antananarivo.
- Faribolana Sandratra, 1988, Sandratra Amboaran-tononkalo Voalohany, Antananarivo.
- Haingo, 1993, Ilo, Antananarivo : Edisiona Lova.

- Toetra Ràja, 2011. Tapatapakahitra iarahana amin'i Haingo. Hita ao amin'ny :
   http://poetawebs.e-monsite.com/pages/tapatapakahitra/page-12.html
- Ministeran'ny Kolontsaina sy ny Fampiroboroboana ny Asatanana ary ny Fiarovana ny Vakoka. Hita ao amin'ny :
 http://www.macp.gov.mg/disciplines-artistiques/poete-malagasy/haingo

MISY

Ory fahazavana ny habaka eny ambony
Itataovan-drahona matevina fitraho...
Misarisary fo verezin’ny talaho
Miriaka ranomaso... vao miemboka fitony

Mangavoka fisoratra ny ravina malazo
Lanin’ny fanala, ka rendrika manjonitra
Dia ravarava aina... marisarisa onitra
‘ty ringidringi-taho mahantra voninkazo

Maherihery sangy ny fafifafin’erika
Mitafy fahatahorana ny fo ka refon’oritra
Miredy ny "... Aok’izay fa leo tsy te hiherika" !

Na matroka aza nefa ny endriky ny lanitra
Ka ady be fangotraka no taratra misoritra...
MISY ny antenaina: ny Tompo Andriamanitra!

Haingo, Sandra-kalo, tak 60

FANEKEM-PINOANA

(hiran’i Solo)

Nahoana moa ny maso no tsy hanganohano
Raha sendra alondrano?
nahoana koa ny saina no tsy ho valalanina
raha sangodim-panina
mahery mahamay
no itsapana anay
ry Tompo Rainay?
Nahoana moa nahoana ny fo tsy ho toroavana
Raha sendra fahatsiarovana
Nahoana koa nahoana no tsy adaladala
Raha zanaka malala
Tiana sy lalaina
No indro re nalaina
Mbola vao maraina?
Kanefa Raiko ô izato hira ory
Asandratro eto izao
Tsy sanatria akory
Ho faniniako Anao...
Fa mainka hanolorako indray aminao
Ilay manda vaovaon’
Ny fanekem-pinoako
Tsy mbola niova loko!
Satria mino aho f’ilay velomany
Dia mandra-pihaona ihany...
Satria mino aho f’ilay velomanay
Tsy hoe mandrakizay!

Haingo 1990